Ełk w XIX wieku

Teraz mam kłopot chyba największy, ponieważ zupełnie nie wiem, jak zilustrować ten wpis. Z XIX wieku, a zwłąszcza z jego II połowy, która tym razem będzie kanwą dzisiejszego opowiadania, nie ma właściwie żadnych ilustracji. Fotografia wtedy jeszcze raczkowała i na Mazury raczej nie docierali ludzie z wielkimi nieporęcznymi aparatami. Widokówki z Ełku pojawiły się dopiero pod sam koniec tego wieku z tego samego powodu. Są one rzadkością, ponieważ ludzie nie podróżowali tak wiele jak dziś, jeśli nawet, to z reguły nie były to wyprawy turystyczne, nie mieli więc potrzeby wysyłania widokówek. Nie mam więc wyjścia — poszukam obrazków z późniejszych czasów.

Rozwój Ełku wyznaczyły dwie ważne daty: 1868 i 1871.

W 1868 r. powstało połączenie kolejowe Ełku z Królewcem, w 1871 — z Prostkami i dalej z Grajewem i Białymstokiem, a w 1879 r. z Wystrucią. Ełk stał sie węzłem kolejowym położonym w pobliżu granicy prusko-rosyjskiej.

Źródło ilustracji: strona o kolejach na Mazurach. Naprawdę warto tam zajrzeć.

W 1871 r. Prusy zwyciężyły w wojnie z Francją. W jej wyniku nastąpiło zjednoczenie Niemiec. Z prosperity cesarstwa skorzystały również Prusy Wschodnie.

Ełk zaczął się bogacić. I rozszerzać swój obszar.

W 1868 r. lub nieco wcześniej zbudowano dworzec. Usytuowano go w sporej odległości od ówczesnego miasta, pewnie dlatego, by hałas pociągów nie przeszkadzał mieszkańcom. Myślę również, że wzięto pod uwagę względy militarne. Być może nieco wcześniej lub w tym samym czasie zbudowano koszary na tym obszarze, gdzie dziś jeszcze stoją budynki po jednostkach wojskowych. Dworzec i węzeł kolejowy miały wówczas znaczenie nie tylko gospodarcze, lecz także strategiczne. Ich obrona była jednym z priorytetów militarnych, również dlatego, że kolej umożliwiała wówczas najszybszy transport wojska.

Położenie koszar to także dowód na to, że do drugiej połowy XIX wieku był to obszar pozamiejski, gdzie wojsko mogło dysponować sporym terenem na budynki i place ćwiczeń.

Około roku 1868 wytyczono też ulicę od kościoła do dworca, a miasto zaczęło się rozbudowywać wzdłuż tej ulicy. Do lat 30. XX wieku ulica nosiła nazwę Bahnhofstrasse (Dworcowa, dziś Armii Krajowej).

Bahnhofstraße. Widokówka już z XX wieku, lecz jeszcze sprzed I wojny światowej, ponieważ w 1915 r. była to już Hindenburgstraße

Dość szybko stała się drugą — po Hauptstrasse (ulicy Głównej, dziś Wojska Polskiego) — główną ulicą miasta. Ten układ mimo wielkiej rozbudowy Ełku w ostatnich 20 latach pozostał do dziś centralną częścią miasta.